Kế toán hàng tồn kho trong doanh nghiệp

Phương pháp kê khai thường xuyên

Phương pháp kiểm kê định kỳ

Nội dung

• Theo dõi và phản ánh thường xuyên, liên tục, có hệ thống.
• Phản ánh tình hình nhập, xuất, tồn của hàng tồn kho
• Giá trị hàng xuất có thể tính được ở bất kỳ thời điểm nào trong kỳ.

• Không theo dõi, phản ánh thường xuyên, liên tục;
• Chỉ phản ánh hàng tồn đầu kỳ và cuối kỳ, không phản ánh nhập – xuất trong kỳ;
• Giá trị hàng xuất trong kỳ tới cuối kỳ mới tính toán được

Việc tính giá trị hàng hóa, vật tư đã xuất trong kỳ theo công thức:

Trị giá hàng xuất kho trong kỳ = Trị giá hàng tồn kho đầu kỳ + Tổng trị giá hàng nhập kho trong kỳ – Trị giá hàng tồn kho cuối kỳ.

Chứng từ sử dụng

• Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho.
• Biên bản kiểm kê vật tư, hàng hoá.

Tương tự như phương pháp kê khai thường xuyên, tuy nhiên đến cuối kỳ kế toán mới nhận chứng từ nhập xuất hàng hóa từ thủ kho, kiểm tra và phân loại chứng từ theo từng loại, ghi giá hạch toán.

Cách hạch toán

Mọi tình hình biến động tăng giảm (nhập kho, xuất kho) và số hiện có của vật tư, hàng hóa đều được phản ánh trên các tài khoản phản ánh hàng tồn kho (TK151, 152, 153, 154, 156, 157)

Ví dụ: Khi mua hàng hóa về nhập kho

Nợ TK 156

Nợ TK 1331 (nếu có)

Có TK 111/112/331…

Mọi tình hình biến động của vật tư, hàng hóa (nhập kho, xuất kho) không theo dõi, phản ánh trên các tài khoản kế toán hàng tồn kho. Giá trị của vật tư, hàng hóa mua và nhập kho trong kỳ được theo dõi, phản ánh trên một tài khoản kế toán riêng (TK 611: “Mua hàng”)

Như vậy, khi áp dụng phương pháp kiểm kê định kỳ, các tài khoản kế toán hàng tồn kho chỉ sử dụng ở đầu kỳ kế toán (để kết chuyển số dư đầu kỳ) và cuối kỳ kế toán (để phản ánh giá trị thực tế hàng tồn kho cuối kỳ)

Ví dụ: Khi mua hàng hóa

Nợ TK 611

Nợ TK 1331 (nếu có)

Có TK 111/112/331

Cuối kỳ, căn cứ vào kết quả kiểm kê:

Nợ TK 156

Có TK 611

Ưu điểm

• Có thể xác định đánh giá về số lượng và giá trị hàng tồn kho vào từng thời điểm khác nhau nếu doanh nghiệp có nhu cầu kiểm tra.
• Nắm bắt, quản lý hàng tồn kho thường xuyên, liên tục, góp phần điều chỉnh nhanh chóng, kịp thời tình hình hoạt động SXKD của doanh nghiệp.
• Giảm tình trạng sai sót trong việc ghi chép và quản lý

• Giảm khối lượng ghi chép
• Giảm bớt sự cồng kềnh của việc ghi chép vào sổ

Đối tượng áp dụng

Phương pháp kê khai thường xuyên thường áp dụng cho các đơn vị sản xuất (công nghiệp, xây lắp,…) và các đơn vị kinh doanh các mặt hàng có giá trị lớn như máy móc, thiết bị, hàng có kỹ thuật, chất lượng cao,…

Phương pháp kiểm kê định kỳ áp dụng với các doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng có giá trị thấp, số lượng lớn, nhiều chủng loại, quy cách…Ví dụ: Các doanh nghiệp sản xuất may mặc với nhiều nguyên phụ liệu (như: kim, chỉ, khuy áo,…), hay các cửa hàng bán lẻ…