Nghiệp vụ kế toán ghi tăng tài sản cố định

Kế toán tăng TSCĐ hữu hình         

            a) Trường hợp nhận vốn góp của chủ sở hữu hoặc nhận vốn cấp bằng TSCĐ hữu hình, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình (theo giá thỏa thuận)

            Có TK 411 - Vốn đầu tư của chủ sở hữu.

            b) Trường hợp TSCĐ được mua sắm:

            - Trường hợp mua sắm TSCĐ hữu hình, nếu thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, căn cứ các chứng từ có liên quan đến việc mua TSCĐ, kế toán xác định nguyên giá của TSCĐ, lập hồ sơ kế toán, lập Biên bản giao nhận TSCĐ, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình (giá mua chưa có thuế GTGT)

            Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (1332)

            Có các TK 111, 112,...

            Có TK 331 - Phải trả cho người bán

            Có TK 341 - Vay và nợ thuê tài chính (3411).

            - Trường hợp mua sắm TSCĐ hữu hình được nhận kèm thiết bị phụ tùng thay thế, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình (chi tiết TSCĐ được mua, chi tiết thiết bị phụ tùng, thay thế đủ tiêu chuẩn của TSCĐ)

            Nợ TK 153 - Công cụ, dụng cụ (1534) (thiết bị, phụ tùng thay thế)

            Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (1332)

            Có các TK 111, 112,...

            Có TK 331 - Phải trả cho người bán

            Có TK 341 - Vay và nợ thuê tài chính (3411).

            - Nếu thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ thì nguyên giá TSCĐ bao gồm cả thuế GTGT.

            - Nếu TSCĐ được mua sắm bằng nguồn vốn đầu tư XDCB của doanh nghiệp dùng vào SXKD, theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền phải ghi tăng nguồn vốn kinh doanh và giảm nguồn vốn XDCB, khi quyết toán được duyệt, ghi:

            Nợ TK 441 - Nguồn vốn đầu tư XDCB

            Có TK 411 - Vốn đầu tư của chủ sở hữu.

            c) Trường hợp mua TSCĐ hữu hình theo phương thức trả chậm, trả góp:

            - Khi mua TSCĐ hữu hình theo phương thức trả chậm, trả góp và đưa về sử dụng ngay cho SXKD, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình (nguyên giá - ghi theo giá mua trả tiền ngay)

            Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (1332) (nếu có)

            Nợ TK 242 - Chi phí trả trước [(Phần lãi trả chậm là số chênh lệch giữa tổng số tiền phải thanh toán trừ giá mua trả tiền ngay và thuế GTGT (nếu có)]

            Có các TK 111, 112, 331.

            - Định kỳ, thanh toán tiền cho người bán, ghi:

            Nợ TK 331 - Phải trả cho người bán

            Có các TK 111, 112 (số phải trả định kỳ bao gồm cả giá gốc và lãi trả chậm, trả góp phải trả định kỳ).

            - Định kỳ, tính vào chi phí theo số lãi trả chậm, trả góp phải trả của từng kỳ, ghi:

            Nợ TK 635 - Chi phí tài chính

            Có TK 242 - Chi phí trả trước.

            d) Trường hợp doanh nghiệp được tài trợ, biếu, tặng TSCĐ hữu hình đưa vào sử dụng ngay cho SXKD, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình

            Có TK 711 - Thu nhập khác.

            Các chi phí khác liên quan trực tiếp đến TSCĐ hữu hình được tài trợ, biếu, tặng tính vào nguyên giá, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình

            Có các TK 111, 112, 331,...

            đ) Trường hợp TSCĐ hữu hình tự sản xuất:

            Khi sử dụng sản phẩm do doanh nghiệp tự sản xuất để chuyển thành TSCĐ hữu hình, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình

            Có TK 155 - Thành phẩm (nếu xuất kho ra sử dụng)

            Có TK 154 - Chi phí SXKD dở dang (đưa vào sử dụng ngay).

            e) Trường hợp TSCĐ hữu hình mua dưới hình thức trao đổi:

            - TSCĐ hữu hình mua dưới hình thức trao đổi với TSCĐ hữu hình tương tự: Khi nhận TSCĐ hữu hình tương tự do trao đổi và đưa vào sử dụng ngay cho SXKD, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình (nguyên giá TSCĐ hữu hình nhận về ghi theo giá trị còn lại của TSCĐ đưa đi trao đổi)

            Nợ TK 214 - Hao mòn TSCĐ (số đã khấu hao của TSCĐ đưa đi trao đổi)

            Có TK 211 - TSCĐ hữu hình (nguyên giá TSCĐ đưa đi trao đổi).

            - TSCĐ hữu hình mua dưới hình thức trao đổi với TSCĐ hữu hình không tương tự:

            + Khi giao TSCĐ hữu hình cho bên trao đổi, ghi:

            Nợ TK 811 - Chi phí khác (giá trị còn lại của TSCĐ đưa đi trao đổi)

            Nợ TK 214 - Hao mòn TSCĐ (giá trị đã khấu hao)

            Có TK 211 - TSCĐ hữu hình (nguyên giá).

            + Đồng thời ghi tăng thu nhập do trao đổi TSCĐ:

            Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng (tổng giá thanh toán)

            Có TK 711 - Thu nhập khác (giá trị hợp lý của TSCĐ đưa đi trao đổi)

            Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp (TK 33311) (nếu có).

            + Khi nhận được TSCĐ hữu hình do trao đổi, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình (giá trị hợp lý của TSCĐ nhận về)

            Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (1332) (Nếu có)

            Có TK 131 - Phải thu của khách hàng (tổng giá thanh toán).

            + Trường hợp phải thu thêm tiền do giá trị của TSCĐ đưa đi trao đổi lớn hơn giá trị của TSCĐ nhận được do trao đổi, khi nhận được tiền của bên có TSCĐ trao đổi, ghi:

            Nợ các TK 111, 112 (số tiền đã thu thêm)

            Có TK 131 - Phải thu của khách hàng.

            + Trường hợp phải trả thêm tiền do giá trị hợp lý của TSCĐ đưa đi trao đổi nhỏ hơn giá trị hợp lý của TSCĐ nhận được do trao đổi, khi trả tiền cho bên có TSCĐ trao đổi, ghi:

            Nợ TK 131 - Phải thu của khách hàng

            Có các TK 111, 112,...

            g) Trường hợp mua TSCĐ hữu hình là nhà cửa, vật kiến trúc gắn liền với quyền sử dụng đất, đưa vào sử dụng ngay cho hoạt động SXKD, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình (nguyên giá - chi tiết nhà cửa, vật kiến trúc)

            Nợ TK 213 - TSCĐ vô hình (nguyên giá - chi tiết quyền sử dụng đất)

            Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (nếu có)

            Có các TK 111, 112, 331,...

            h) Trường hợp TSCĐ hữu hình tăng do đầu tư XDCB hoàn thành: Trường hợp công trình hoặc hạng mục công trình XDCB hoàn thành đã bàn giao đưa vào sử dụng, nhưng chưa được duyệt quyết toán vốn đầu tư, thì doanh nghiệp căn cứ vào chi phí đầu tư XDCB thực tế, tạm tính nguyên giá để hạch toán tăng, giảm TSCĐ (để có cơ sở tính và trích khấu hao TSCĐ đưa vào sử dụng). Sau khi quyết toán vốn đầu tư XDCB được duyệt, nếu có chênh lệch so với giá trị TSCĐ đã tạm tính thì kế toán thực hiện điều chỉnh tăng, giảm số chênh lệch.

            - Trường hợp quá trình đầu tư XDCB được hạch toán trên cùng hệ thống sổ kế toán của doanh nghiệp:

            + Khi công tác XDCB hoàn thành nghiệm thu, bàn giao đưa tài sản vào sử dụng cho sản xuất, kinh doanh, kế toán ghi nhận TSCĐ, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình (nguyên giá)

            Có TK 241 - Xây dựng cơ bản dở dang.

            + Nếu tài sản hình thành qua đầu tư không thoả mãn các tiêu chuẩn ghi nhận TSCĐ hữu hình theo quy định của chuẩn mực kế toán TSCĐ hữu hình, ghi:

            Nợ các TK 152, 153 (nếu là vật liệu, công cụ, dụng cụ nhập kho)

            Có TK 241 - XDCB dở dang.

            - Trường hợp quá trình đầu tư XDCB không hạch toán trên cùng hệ thống sổ kế toán của doanh nghiệp (doanh nghiệp chủ đầu tư có BQLDA tổ chức kế toán riêng để theo dõi quá trình đầu tư XDCB): Khi nhận bàn giao công trình, chủ đầu tư, ghi:

            Nợ các TK 111, 112, 152, 153, 211, 213

            Có TK 136 - Phải thu nội bộ

            Có các TK 331, 333, … (nhận nợ phải trả nếu có).

            - Nếu TSCĐ được đầu tư bằng nguồn vốn đầu tư XDCB, khi quyết toán được duyệt có quyết định của cơ quan có thẩm quyền phải ghi tăng vốn đầu tư của chủ sở hữu, ghi:

            Nợ TK 441 - Nguồn vốn đầu tư XDCB

            Có TK 411 - Vốn đầu tư của chủ sở hữu.

            - Trường hợp sau khi quyết toán, nếu có chênh lệch giữa giá quyết toán và giá tạm tính, kế toán điều chỉnh nguyên giá TSCĐ, ghi:

            + Trường hợp điều chỉnh giảm nguyên giá, ghi:

            Nợ TK 138 - Phải thu khác (số phải thu hồi không được quyết toán)

            Có TK 211 - TSCĐ hữu hình.

            + Trường hợp điều chỉnh tăng nguyên giá TSCĐ, ghi:

            Nợ các TK 211, 213, 217, 1557

            Có các TK liên quan.

            i) TSCĐ nhận được do điều động nội bộ Tổng công ty (không phải thanh toán tiền), ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình ( nguyên giá)

            Có TK 214 - Hao mòn TSCĐ (giá trị hao mòn)

            Có các TK 336, 411 (giá trị còn lại).

            k) Trường hợp dùng kinh phí sự nghiệp, kinh phí dự án để đầu tư, mua sắm TSCĐ, khi TSCĐ mua sắm, đầu tư hoàn thành đưa vào sử dụng cho hoạt động sự nghiệp, dự án, ghi:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình

            Có các TK 111, 112

            Có TK 241 - XDCB dở dang

            Có TK 331 - Phải trả cho người bán

            Có TK 461 - Nguồn kinh phí sự nghiệp (4612).

            Đồng thời ghi tăng nguồn kinh phí đã hình thành TSCĐ:

            Nợ TK 161 - Chi sự nghiệp (1612)

            Có TK 466 - Nguồn kinh phí đã hình thành TSCĐ.

            Nếu rút dự toán mua TSCĐ, doanh nghiệp chủ động theo dõi và ghi chép trong phần thuyết minh Báo cáo tài chính..

            l) Trường hợp đầu tư, mua sắm TSCĐ bằng quỹ phúc lợi, khi hoàn thành đưa vào sử dụng cho hoạt động văn hóa, phúc lợi, ghi:

            Nợ TK 211 - Tài sản cố định hữu hình (tổng giá thanh toán)

            Có các TK 111, 112, 331, 3411,...

            - Đồng thời, ghi:

            Nợ TK 3532 - Quỹ phúc lợi

            Có TK 3533 - Quỹ phúc lợi đã hình thành TSCĐ.

            m) Chi phí phát sinh sau ghi nhận ban đầu liên quan đến TSCĐ hữu hình như sửa chữa, cải tạo, nâng cấp:

            - Khi phát sinh chi phí sửa chữa, cải tạo, nâng cấp TSCĐ hữu hình sau khi ghi nhận ban đầu, ghi:

            Nợ TK 241 - XDCB dở dang

            Nợ TK 133 - Thuế GTGT được khấu trừ (1332)

            Có các TK 112, 152, 331, 334,...

            - Khi công việc sửa chữa, cải tạo, nâng cấp TSCĐ hoàn thành đưa vào sử dụng:

            + Nếu thoả mãn các điều kiện được ghi tăng nguyên giá TSCĐ hữu hình:

            Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình

            Có TK 241 - Xây dựng cơ bản dở dang.

            + Nếu không thoả mãn các điều kiện ghi tăng nguyên giá TSCĐ hữu hình:

            Nợ các TK 623, 627, 641, 642 (nếu giá trị nhỏ)

            Nợ TK 242 - Chi phí trả trước (nếu giá trị lớn phải phân bổ dần)

            Có TK 241 - Xây dựng cơ bản dở dang.